Tìm hiểu về nghệ thuật thư pháp ở Việt Nam những năm gần đây

Nghệ thuật thư pháp là một trong những truyền thống đáng được bảo tồn tại Việt Nam. Ngày nay giới trẻ đang chạy theo xu hướng các font chữ hiện đại, neon nhấp nháy đủ sắc màu. Nhưng vẫn còn đâu đó những con người yêu quê hương, yêu nghệ thuật thư pháp và chữ thư pháp của Việt Nam và cố gắng gìn giữ bản sắc ấy.

Nghệ thuật thư Pháp là gì?

Thư Pháp là nghệ thuật viết chữ bằng bút lông, thể hiện qua nét chữ những tâm tình và gửi gắm của người viết. Viết Thư Pháp không chỉ yêu cầu chữ đẹp, mà bố cục còn phải hài hòa, đôi lúc phải hợp phong thủy.

Thư Pháp vốn xuất thân từ Trung Hoa. Do nét chữ tượng hình đặc trưng, Thư Pháp Trung Quốc tăng trưởng rực rỡ với nhiều dạng chữ như chữ Triện, Lệ, Chân, Hành, Thảo. Nghệ thuật Thư Pháp liên quan và lan rộng qua các nước láng giềng như Hàn Quốc (Thư Nghệ), Nhật Bản (Thư Đạo).

Ở đất nước ta, Thư Pháp chữ Hán – Nôm đã từng rất phổ biến, hiện nay thi thoảng vẫn được sử dụng. Về sau, cùng với sự phát triển và phổ biến của chữ Quốc Ngữ, Thư Pháp Việt ra đời vừa mang tính đổi mới với việc dùng chữ La tinh, vừa đậm nét truyền thống với phong cách nghệ thuật cổ xưa.

Vì sao gọi thư pháp là một nghệ thuật?

Bởi nó nói lên rằng nét chữ trở thành một nét đẹp khi chúng ta ta thả hồn, trao tâm mình ở nét chữ để làm lộ ra tính cách, tâm tư – lúc đó nét chữ biến thành nghệ thuật.

Thư pháp bắt nguồn từ Trung Hoa cổ xưa, dựa trên kết quả của các nhà khảo cổ, họ đã tìm thấy những hệ văn tự trước tiên được phát hiện từ mấy nghìn năm trước, được dự đoán từ 1200 năm trước công nguyên.

Hệ văn tự đầu tiên này trên mai và yếm rùa, nó có tên gọi là giáp cốt, tiếp sau đấy là những hệ văn tự được khắc trên xương thú gọi là thú cốt, hay khắc trên kim loại như lư, đỉnh… gọi là kim cốt. Sau này người ta làm ra bút lông và nghiên mực để viết chữ lên giấy, lụa.

Giáp cốt trên mai rùa (Ảnh: pixabay.com)

Nghệ thuật thư pháp của Trung Hoa mang tầm ảnh hướng rất lớn cũng giống như hệ văn tự của người Trung Hoa ảnh hưởng toàn diện tới văn hóa các nước Á Đông, tạo nên nét riêng biệt đặc trưng cho cả một vùng địa lý rộng lớn, bao gồm cả Nhật Bản Hàn Quốc và nước ta.

Một vài đặc điểm trong nghệ thuật thư pháp chữ Việt

a. Tính biểu cảm của nghệ thuật thư pháp chữ Việt

Tính biểu cảm là một dấu hiệu tiêu biểu của các kiểu hình nghệ thuật của văn hóa Việt Nam nói riêng là và văn hóa nông nghiệp nói chung. Với nghệ thuật thư pháp chữ Việt thì tính biểu cảm thể hiện khá rõ nét, cảm thức thẩm mỹ của người viết cũng giống như thị hiếu của người thưởng lãm thường hướng tới sự dễ dàng hài hòa bình dị, mang chất thơ, chất thơ mộng.

Nó luôn phản nghịch hoàn toàn lại sự trao chuốt chiết lọc, hay sự ồn ào của sắc màu. hơn nữa, những nội dung đựơc viết thường là ca dao, tục ngữ, những lời dạy của danh nhân, những bài thơ giàu chất trữ tình… tất cả được tạo nên bức thư họa khi nhẹ nhàng thanh thoát, khi ảo điệu khói sương… khiến người thưởng lãm như lạc vào toàn cầu nghệ thuật trầm ảo, lắng động.

b. Tính linh động trong nghệ thuật thư pháp chữ Việt

Ta đơn giản nhận thấy tính linh hoạt trong nghệ thuật này của dân tộc Việt. Một trong những nguyên tắc trong khi viết, là rất mức tôn trọng tính phóng khoáng tự nhiên, hoàn toàn không câu nệ khuôn sáo, biểu lộ cách viết linh động. Chính cái nét linh hoạt đấy khiến cho tác phẩm thư pháp luôn có cái “hồn” của chữ.

c. Tính tổng hợp trong nghệ thuật thư pháp chữ Việt

Nếu như văn hoá được xem là một tổng thể các bộ máy tín hiệu do con người sáng tạo nên, thì ngôn ngữ, chữ viết là một hệ tín hiệu tiêu biểu, đầy đủ nhất và cần thiết nhất để tạo thành xã hội loài người. Chữ viết luôn đi chung với lịch sử dân tộc và nó ghi lại những chặng đường tăng trưởng và thông minh của dân tộc cùng với nền văn hoá của họ. Chính nghệ thuật chữ viết ở mỗi chặng đường lịch sử đã tôn vinh nét chữ đáng yêu của dân tộc. Sở dĩ việc đáng chú ý như vậy vì nó đã kế thừa và nối mạch được truyền thống tốt đẹp tôn trọng chữ, kính chữ của dân tộc. Hy vọng thời gian sẽ sàng lọc và bồi đắp cho thư pháp nước ta ngày càng định hình, tiếp tục phát triển để góp một phần làm đa dạng thêm nền nghệ thuật độc đáo của văn hoá phương Đông.

Ý nghĩa của nghệ thuật thư pháp đối với người Việt

Cứ mỗi dịp Tết đến Xuân về thì con người lại bắt gặp hình ảnh ông đồ tại phố ông đồ hay dịch vụ cho thuê ông đồ, cung cấp dịch vụ ông đồ từ các công ty tổ chức sự kiện. Trẻ có, già có , Ông đồ bày mực tàu, giấy đỏ tặng chữ, tặng tranh.

1. Đối với người kinh doanh, công ty

Ngày nay, Tranh thư pháp phát triển và phổ biến ở nhiều doanh nghiệp, doanh nhân sử dụng thư pháp do ông đồ viết như là một vật phong thủy có giá trị. Các doanh nghiệp tổ chức sự kiện cũng ồ ạt mang đến dịch vụ cho thuê ông đồ, cung cấp dịch vụ ông đồ vì hiểu rằng Thư pháp được xem là sự thể hiện những điều tốt đẹp.

Khi chữ được viết lên mang ý nghĩa may mắn hoặc có thông tin tốt đẹp, thì bức thư pháp ấy sẽ càng mang đến nhiều may mắn hơn. Vì điều đó treo thư pháp thường coi là coi kích hoạt điều kiện phong thủy tốt.

Hầu hết các doanh nghiệp trong dịp tất niên thường tìm đến các đơn vị chuyên mang lại dịch vụ ông đồ, cho thuê ông đồ để trong dịp tất niên cuối năm,tân niên đầu năm, các dịch vụ mang lại dịch vụ ông đồ, cho thuê ông đồ sẽ đem lại sự kiện các ông đồ viết chữ gởi tặng đến toàn thể mọi người coi như món quà đầu năm.

2. Đối với người thân, gia đình, bạn bè

Với ý nghĩa “ mang lại nhiều may mắn”, thư pháp do Ông đồ viết tặng không những mang lại ý nghĩa phong thủy cho doanh nghiệp mà nó còn mang lại một ý nghĩa to lớn cho người thân, gia đình, bạn bè nữa đấy.

Bên cạnh đó, tranh thư pháp có thể dùng để để trang trí cho ngôi nhà của mình thêm phần lịch thiệp, cổ điển, và rất ấm áp. ngoài ra những câu chúc chữ phong thủy cũng như là để giúp thể hiện tinh thần nho giáo trong hầu hết gia đình Việt.

Ý NGHĨA VIỆC “CHƠI CHỮ” VÀ “TRỌNG CHỮ” CỦA NGƯỜI VIỆT

Ở các triều đại trước, nước ta đã luôn đề cao học thức, đề cao người học, tri thức. Người Việt luôn có ý thức xem chữ và việc học, thi cử có ý nghĩa quan trọng. Bởi đó chính là phương thức để làm nên những hiền tài tương lai cho quốc gia.

Với người xưa, trong toàn bộ các nghệ thuật thì thú “chơi chữ” được mặc định là khó nhất. Và nó cũng là thú vui thanh tối đa. Bởi người yêu chữ là những người có tâm trong sáng, có cốt cách, có tâm hồn cao thượng. Cái đẹp của chữ nghĩa ngoài đẹp về nét chữ, nó còn thể hiện cái “hồn” của người viết.

Rèn thư pháp cũng là một hình thức để rèn tư cách. nhân viên mới luyện viết chữ thư pháp sẽ qua cái đẹp của chữ mà rèn giũa tâm hồn. Còn người thưởng thức chữ thư pháp sẽ qua nét chữ độc đáo của người viết. Để “thưởng” chữ, ngẫm nghĩ làm cho đời sống tinh thần mình thêm phong phú hơn. Việc “chơi chữ” và “trọng chữ” thư pháp cùng lúc đó sẽ tôn thêm giá trị của tiếng Việt.

Để học và kiểm soát được nét chữ thư pháp. sinh viên nên hiểu về nguồn gốc của thư pháp. đồng thời phải là người có tâm và có đức, luôn khiêm nhường, giản dị. không nên vội vàng học thư pháp chỉ vì vị danh, vị lợi. Bởi nếu như người thiếu tâm, thiếu đức học luyện chữ thư pháp vội vàng. Thì chữ nghĩa viết ra sẽ rất vô hồn và nhạt nhẽo. nếu có ai đấy mượn thư pháp để mưu cầu danh lợi cho riêng mình. Thì người đấy khó mà trở thành nhà thư pháp đích thực được.

Mong muốn viết chữ thư pháp đẹp, sự kiên trì của người học đóng vai trò rất lớn. nếu dễ chán nản, bỏ cuộc giữa chừng thì khó đạt đến đỉnh cao của môn nghệ thuật này!

Truy cập website Nghề Content để nhận được nhiều phông chữ thư pháp đẹp.

Khánh Nhi ATP

Nguồn: voh.com.vn, redsvn.net, skyenter.vn, dkn.tv,…