Mình kể chuyện này ra, mong chúng ta cười trước, ngẫm sau. Vì mình tin ai đi làm cũng từng ít nhiều mơ đến một ngày đẹp trời, sếp gọi lên phòng, nhìn mình âu yếm rồi nói: “Công nhận em làm tốt quá. Quyết định tăng lương cho em nha!”
Hồi đó mình cũng vậy. Sáng nào bước qua cửa công ty cũng tự nhủ: “Hôm nay, có khi sếp duyệt tăng lương cho mình cũng nên. Vì mình siêng quá mà!” Nhưng nói thật là mơ mộng thôi, chứ sếp còn chưa nhớ tên mình, sao nhớ chuyện tăng lương.
Ấy vậy mà, đúng một ngày mưa phùn tháng sáu, đang lúi húi lau bàn, sếp gọi: “Em vào phòng anh chút!” Cả văn phòng ngước lên nhìn, mình tự nhiên thấy mình cao thêm chục phân. Vô phòng, sếp ngồi khoanh tay, gật gù: “Anh quan sát em thời gian qua thấy em… cũng ổn. Anh quyết định tăng lương cho em 15%.”
Ôi trời ơi. Tim mình đập còn nhanh hơn đèn báo thang máy. Mình gật đầu liên tục, miệng lí nhí: “Dạ… dạ… em… em cảm ơn sếp!”
Rồi mình lao ra ngoài, tim vẫn đập thình thịch. Cả ngày hôm đó, mình làm việc như trong mơ. Bước đi bồng bềnh như mây, mở tủ lạnh văn phòng thấy có hộp sữa cũng tưởng người ta chuẩn bị sẵn cho mình, nghe chị lao công chào “cháu” cũng tưởng chị chúc mừng.
Tối về, mình kể ba mẹ nghe. Ba chỉ cười hề hề: “Tăng có 15% mà mừng dữ vậy hả con?” Mình trợn mắt: “Ba không hiểu đâu. Đây là công nhận!”
Nhưng ba chỉ nhíu mày: “Ờ… cũng được. Nhưng nhớ, tiền không tự nhiên mà có.”
Câu đó mình cũng chẳng để tâm. Mình cứ thấy mình giỏi quá, đỉnh quá, nên mới được sếp để ý. Đêm đó mình còn đăng một status: “Hãy làm hết sức, rồi thành quả sẽ đến. Mình đã nói rồi mà!”
Nhưng đúng là, trên đời này, chuyện gì đến dễ thì… đi cũng dễ.
Sau hôm đó, công việc của mình bỗng dưng tăng gấp đôi. Hồi trước chỉ ôm vài dự án nhỏ nhỏ, giờ tự nhiên thấy mình được tag tên vô tất tần tật. Họp nào cũng phải có mặt, deadline nào cũng phải chạy. Ngồi ăn trưa chưa kịp nuốt, điện thoại réo: “Em ơi, chiều nộp slide nha!” Tối về, vừa mở cơm hộp ra đã có tin nhắn: “Anh gửi file, em chỉnh giúp anh gấp nhé.”
Đêm nọ, ngồi rà lại bảng excel tổng kết giờ công, mình phát hiện ra mình đang làm thêm… gấp rưỡi hồi trước. Thời gian riêng tư biến mất, người gầy rộc, da sạm đi, mắt quầng thâm. Bạn bè rủ cà phê còn chẳng đi nổi.
Lúc này mới thấm câu ba nói. Đúng là tiền không tự nhiên mà có. Mình tưởng cái tăng lương đó là phần thưởng. Thật ra, đó là… tờ biên nhận. Họ trả mình thêm chút tiền, để mua thêm gấp đôi sức lao động của mình.
Có hôm mình mệt quá, tự hỏi: Ủa, mình giỏi hơn thiệt không, hay chỉ là… chịu đựng nhiều hơn?
Đồng nghiệp thấy mình tiều tụy cũng khều: “Ê, đừng ham hố quá. Tăng lương cũng chỉ là cái bẫy đường mật thôi. Làm vừa thôi, sống chứ không phải để cày.” Nhưng lúc đó, trong bụng mình vẫn lấn cấn: Chẳng lẽ từ chối? Mình có quyền gì đâu?
Mãi đến một hôm, nửa đêm mình tỉnh dậy vì ác mộng deadline dí sau lưng, mới bừng tỉnh. Mình nhớ lại hồi đi phỏng vấn, sếp hỏi: “Mục tiêu của em là gì?” Mình cười: “Dạ, em muốn phát triển bản thân.” Nhưng lúc đó mình nghĩ “phát triển” là leo lên, cao hơn, xa hơn. Chứ không nghĩ nó đồng nghĩa với “cạn kiệt”.
Sáng hôm sau, mình hít sâu, gõ mail cho sếp: “Em cảm ơn anh đã tin tưởng giao nhiều việc hơn. Tuy nhiên, em thấy khối lượng hiện tại hơi quá sức. Mong anh xem xét điều chỉnh lại, để em có thể làm tốt hơn từng phần.”
Mình run run bấm gửi, nghĩ sếp sẽ chửi cho tan xác. Nhưng không. Chiều đó sếp gọi mình lên, cười: “Ờ… anh tưởng em ok nên mới giao nhiều. Thôi, anh dàn bớt ra. Em cứ tập trung cái mảng em giỏi nhất đi.”
Lúc bước ra khỏi phòng sếp, mình thở phào một cái. Mình nhận ra, hóa ra sếp cũng không đọc được suy nghĩ của mình. Mình chịu đựng bao nhiêu, người ta tưởng mình chịu được bấy nhiêu. Không ai tự nhiên thương mình mà trả lại thời gian cho mình đâu, nếu mình không lên tiếng.
Cái tăng lương đó làm mình hiểu thêm một chuyện: Đừng để vài đồng cộng thêm làm mình quên mất… mình muốn gì, cần gì. Mình là người, chứ không phải cỗ máy. Mình cũng phải biết nói “không” khi quá tải, mới sống nổi lâu dài.
Nên giờ, mỗi khi nghe đồng nghiệp nào reo lên: “Trời ơi, được tăng lương rồi!”, mình cười hiền: “Ờ, chúc mừng. Nhưng nhớ coi lại điều kiện kèm theo nha.” Mình không bi quan đâu. Mình vẫn làm, vẫn cố gắng. Nhưng cố trong khả năng. Mình biết bảo vệ sức khỏe của mình trước. Vì tiền có thể kiếm lại, nhưng tuổi trẻ, sức khỏe thì không.
Vậy đó. Mình kể ra để ai đang mơ tăng lương cũng mơ cho tỉnh táo. Tiền là tốt. Ai cũng cần. Nhưng đừng để nó dắt mũi mình. Đừng để cuộc sống biến thành một cái guồng quay khổng lồ, mà mình chỉ là con chuột chạy hoài không kịp thở.
Đời làm gì cũng phải vui, mới lâu bền được. Làm mà héo queo như khổ qua, thì thôi… ăn chè cho ngọt, nghỉ cho khỏe.
Tác giả: Câu chuyện hư cấu